- Back to Home »
- Brunei - Bru-nây
Posted by : Unknown
Thứ Tư, 15 tháng 10, 2014
Brunei, tên chính thức là Quốc gia Brunei Darussalam (tiếng Mã Lai: Negara Brunei Darussalam, chữ Jawi: نڬارا بروني دارالسلام), là một quốc gia có chủ quyền nằm ở bờ biển phía bắc của đảo Borneo tại Đông Nam Á. Ngoại trừ dải bờ biển giáp biển Đông, quốc gia này hoàn toàn bị bang Sarawak của Malaysia bao quanh. Huyện Limbang của bang Sarawak phân chia Brunei thành hai phần. Đây là quốc gia có chủ quyền duy nhất nằm hoàn toàn trên đảo Borneo, Malaysia và Indonesia phân chia phần lãnh thổ còn lại của đảo. Dân số Brunei là 408.786 vào tháng 7 năm 2012.
Lịch sử chính thức của quốc gia cho rằng Brunei có thể có vết tích bắt đầu từ thế kỷ 7, khi nó là một thuộc quốc tên là P'o-li của Đế quốc Srivijaya có trung tâm trên đảo Sumatra. Sau đó, nước này trở thành chư hầu của Đế quốc Majapahit có trung tâm trên đảoJava. Brunei trở thành một vương quốc hồi giáo vào thế kỷ thứ 14, dưới quyền vị quốc vương (sultan) mới cải sang Hồi giáo làMuhammad Shah.
Vào thời kỳ đỉnh cao của Vương quốc Brunei, Sultan Bolkiah (trị vì 1485–1528) kiểm soát các khu vực phía bắc của đảo Borneo, bao gồm Sarawak và Sabah ngày nay, cũng như quần đảo Sulu ở ngoài khơi mũi đông bắc của Borneo, Seludong (Manila ngày nay), và các đảo ở ngoài khơi mũi tây bắc của Borneo. Đoàn thám hiểm Magellan của Tây Ban Nha viếng thăm quốc gia hàng hải này vào năm 1521, và Brunei chiến đấu chống lại Tây Ban Nha trong chiến tranh Castille vào năm 1578.
Vương quốc Brunei bắt đầu suy sụp; và đến thế kỷ 19 thì Sultan của Brunei nhượng lại Sarawak cho James Brooke để báo ơn người này vì công giúp đỡ dập tắt một cuộc nổi dậy và phong cho Brooke làm rajah; và nhượng lại Sabah cho Công ty Đặc hứa Bắc Borneo của Anh Quốc. Năm 1888, Brunei trở thành một lãnh thổ bảo hộ của Anh Quốc và một Thống sứ Anh Quốc được bổ nhiệm trong vai trò người quản lý thuộc địa vào năm 1906. Sau khi bị Nhật Bản xâm chiếm trong Chiến tranh thế giới thứ hai, một hiến pháp mới được thảo ra vào năm 1959. Năm 1962, một cuộc nổi dậy vũ trang chống lại chế độ quân chủ bị dập tắt với sự giúp đỡ của người Anh.[1]
Brunei giành được độc lập từ Anh Quốc vào ngày 1 tháng 1 năm 1984. Quốc gia trải qua tăng trưởng kinh tế trong thập niên 1970 và 1990, đạt mức bình quân 56% trong giai đoạn từ 1999 đến 2008, biến đổi Brunei thành một quốc gia công nghiệp hóa mới. Brunei trở nên thịnh vượng nhờ các mỏ dầu và khí đốt thiên nhiên rộng lớn. Brunei có Chỉ số phát triển con người (HDI) cao thứ hai trong số các quốc gia Đông Nam Á, sau Singapore, và được phân loại là một nước phát triển.[2] Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Brunei xếp hạng thứ năm thế giới về tổng sản phẩm bình quân đầu người theo sức mua tương đương. IMF ước tính vào năm 2011 rằng Brunei là một trong hai quốc gia có nợ công ở mức 0% trong GDP quốc gia. Forbes cũng xếp hạng Brunei là quốc gia giàu thứ năm trong số 182 quốc gia, nhờ vào các mỏ dầu và khí đốt thiên nhiên.[3]
Negara Brunei Darussalam | |||||
---|---|---|---|---|---|
برني دارالسلام (tiếng Mã Lai) Negara Brunei Darussalam (tiếng Mã Lai) | |||||
| |||||
Khẩu hiệu | |||||
Sentiasa membuat kebajikan dengan petunjuk Allah Luôn phục vụ với sự dẫn dắt của Allah | |||||
Quốc ca | |||||
Allah Peliharakan Sultan | |||||
Hành chính | |||||
Chính phủ | Quân chủ chuyên chế | ||||
Sultan | Hassanal Bolkiah | ||||
Ngôn ngữ chính thức | tiếng Mã Lai | ||||
Thủ đô | Bandar Seri Begawan 4°55′B, 114°55′Đ | ||||
Thành phố lớn nhất | Bandar Seri Begawan | ||||
Địa lý | |||||
Diện tích | 5.765 km² (hạng 172) | ||||
Diện tích nước | 8,6% % | ||||
Múi giờ | UTC+ 8 | ||||
Lịch sử | |||||
Ngày thành lập | 1 tháng 1 năm 1984 | ||||
Dân cư | |||||
Dân số ước lượng (2013) | 415.717 người (hạng 175) | ||||
Dân số (2001) | 332.844 người | ||||
Mật độ | 67,3 người/km² (hạng 134) | ||||
Kinh tế | |||||
GDP (PPP) (2012) | Tổng số: 21,907 tỉ đô la Mỹ | ||||
GDP (danh nghĩa) (2012) | Tổng số: 17,092 tỷ đô la Mỹ Bình quân đầu người: 39.355 đô la Mỹ | ||||
HDI (2013) | 0,855 rất cao (hạng 30) | ||||
Đơn vị tiền tệ | Dola Brunei (BND ) | ||||
Thông tin khác | |||||
Tên miền Internet | .bn |